Một Bước Tiến Để Trở Thành Người Biết Lắng Nghe: Hãy Bỏ Điện Thoại Xuống
Photo: Shutterstock
One
step to being a better listener:
Put
down your phone
(Nguyên
bản tiếng Anh của Thầy Sáu Eric Paige trong báo điện tử NW Catholic ngày 27 tháng
3 năm 2017)
‘Hãy tỉnh
thức canh giữ trái tim ta vì nguồn mạch sự sống nằm trong đó.’ – Sách Cách Ngôn
4:23
Người
biết lắng nghe được hưởng nhiều lợi điểm trong việc làm. Bạn đồng nghiệp tin cậy
họ, những nhân viên thấy dễ dàng làm việc cho họ. Họ có ít đụng chạm, nhiều mối
liên hệ tốt đẹp với các đồng sự về lâu dài.
Đó mới
chỉ nói về sở làm. Còn về các dây liên hệ trong gia đình, việc lắng nghe còn
quan trọng hơn nhiều.
Có nhiều
kỹ thuật giúp ta biết lắng nghe: dùng cử chỉ điệu bộ để khuyến khích người ta nói,
đợi người ta nói xong và góp ý kiến đáp lại, chứng tỏ bạn đã hiểu người ta muốn
nói gì v.v …
Tuy
nhiên, trong cuộc đua chen của đời sống, kỹ thuật chỉ là một phần nhỏ của thành
công. Thực hiện mới là chủ yếu. Khi tôi yếu kém trong việc lắng nghe, lý do không
phải vì tôi không biết phải làm gì, nhưng vì những ý muốn và lo toan đã đánh bại
tôi.
Là người
biết lắng nghe cũng gần giống như người chạy đường trường hay võ sĩ quyền anh
giỏi. Tất cả kỹ thuật trên thế giới cũng chẳng làm được gì nếu ta không được rèn
luyện tốt.
Vì thế
Sách Cách Ngôn đã nói “hãy canh giữ trái tim ta” và, thay vì chạy theo những xúc
cảm. phải rèn luyện và uốn nắn chúng để có thể đáp ứng với thế giới quanh ta một
cách tốt đẹp. Muốn được vậy, giáo hội khuyến khích ta vun trồng những đức tính
nơi con người: Sự khôn ngoan (hay cẩn trọng) để hiểu được Chúa muốn ta phải là
người thế nào. Công bằng, để nhận biết phải đối xử với người khác thế nào. Can đảm
(hay nhẫn nhịn), để chịu đựng khó khăn. Tự chế (hay tiết độ) để vượt thắng cám
dỗ.
Nếu có
được những đức tính này, thì tự nhiên ta đã biết lắng nghe. Nếu ta không có những
đức tính như vậy những ý hướng tốt đẹp nhất cũng phải thất bại. Có thể ta có ý định
tốt, nhưng nếu không có công bằng, ta sẽ không biết thật sự lo lắng cho người
khác. Nếu không có can đảm và tiết độ, những đáp ứng của ta dễ bị lèo lái bởi
những lo toan và ý muốn của riêng mình hơn bất cứ điều gì khác.
Tham
gia những chương trình giáo dục đức tin của giáo xứ là cách rất hay để phát triển
những đức độ của con người. Ngoài ra, còn có một cách đơn giản khác ta có thể làm
tại nhà để trở thành những người biết lắng nghe: hãy bỏ những cái smartphone xuống.
Smartphone
có nhiều công dụng hay, đúng vậy. Tuy nhiên chúng cũng có thể phá hoại khả năng
lắng nghe của ta.
Vấn đề
hiển nhiên smartphone gây ra là sự chia trí. Thật đáng ngạc nhiên, nhiều người
tin rằng họ có thể nhìn vào smartphone hay tablet và đồng thời lắng nghe vợ/chồng
hay người bạn nói chuyện. Trong khi đang dò tìm trên smartphone nếu ta nói với
một người bạn đường “Không sao, tôi có thể làm nhiều việc cùng lúc mà,” nói vậy
đúng đấy, bởi vì cùng lúc ta vừa nhìn vào phone, vừa làm cho vợ/chồng chán nản.
Nghĩ như thế không hay chút nào.
Một vấn
đề khác mà smartphone có thể gây ra là nó cho ta phương tiện giết thì giờ một cách
dễ dàng bất cứ khi nào. Nếu việc ấy xảy ra khi ta đang xếp hàng chờ đợi để trả
tiền trong chợ thì không sao. Nhưng nếu ta đang ở nhà, ta đã bỏ phí thì giờ có
thể dùng để chăm lo những nhu cầu của gia đình.
Còn một
vấn đề tế nhị hơn nữa về smartphone là giới tiếp thị trên internet và những công
ty truyền thông xã hội kiếm được hàng triệu dollar bằng cách dành lấy và giữ được
sự chú ý của ta. Đôi khi họ làm việc đó với óc tò mò. Tuy nhiên họ cũng khai thác
tính nóng giận. Những tít lớn có tính khiêu khích trên các trang mạng và truyền
thông xã hội là truyện xảy ra hàng ngày vì người ta cứ bấm vào đó.
Sau khi
đọc những tít lớn thật giật gân cả nửa tiếng đồng hồ, làm sao ta tránh khỏi bị ảnh
hưởng, dù chỉ một chút thôi. Thứ lo lắng này dù chỉ ở mức thấp cũng làm cho ta
mất thoải mái để có thể lắng nghe ai nói.
Nói như
trên không có nghĩa là ta không thể dùng điện thoại thông minh (smartphone), nhưng
có nghĩa là ta phải thông minh khi dùng nó. Khi ta có được những giờ phút quý hóa
để sum họp với gia đình, nên để chúng trong một phòng khác. Nhất định ta không
cần đến chúng nơi bàn ăn tối của gia đình, và một ý kiến rất hay là đem cất chúng
đi ít nhất nửa giờ trước khi lên giường ngủ.
Thứ kỷ
luật này sẽ tạo khoảng trống trong trái tim để tiếp nhận sự bình an của Chúa. Nếu
có ai sợ phải buồn chán thì cũng không sao: lúc nào ta cũng có thể trở lại với
lối truyền thông xã hội nguyên thủy: lắng nghe những người ta yêu nói chuyện.
Vũ Vượng
dịch
https://www.nwcatholic.org/living/money/put-down-your-phone-and-be-a-better-listener