Bishops Agree with Call To Have St.
Irenaeus Declared Doctor of the Church
Bài của Mark Pattison/Catholic News
Service. Nguyên bản tiếng Anh đăng trong báo điện tử NW Catholic ngày 13 tháng
11, năm 2019. Người ta thường nghe nói về các thánh tiến sĩ, nhưng ít ai có dịp
tìm hiểu tiến sĩ hội thánh là gì, cách tuyên phong ra sao, và có bao nhiêu tiến
sĩ hội thánh trong lịch sử giáo hội? Bài viết này của Pattison cung cấp thông
tin khá đấy đủ để giúp ta hiểu biết thêm về tín lý đức tin và lịch sử giáo hội.
BALTIMORE
– Các giám mục Hoa Kỳ đã tăng thêm sự đồng thuận cho lời kêu gọi tuyên phong tiến
sĩ hội thánh cho Thánh Irenaeus.
Quyết định
ấy đã xảy ra ngày 2 tháng 11, tức là ngày thứ 2 trong kỳ đại hội mùa thu của các
ngài tại Baltimore.
“Có lẽ
đây là một cách để sửa chữa một sơ xuất của lịch sử,” đây là lời tuyên bố của Đức
Giám Mục Kevin C. Rhoadese, Giáo Phận Wayne – South Bend, Indiana, Chủ Tịch Ủy Ban Học Thuyết của Hội Đồng Giám
Mục Hoa Kỳ.
Theo Giám
Mục Rhoades, Thánh Irenaeus sinh vào khoảng từ năm 120 sau công nguyên đến 130
sau công nguyên ở Smyrna thuộc Tiểu Á (Asia Minor). Đức giám mục cho biết thêm
ngài là môn đệ của Thánh Polycarp, vị này lại chính là môn đệ của Thánh Gioan tông
đồ. Ngài chết năm 202. Giáo Hội Công Giáo coi ngài là một vị tử đạo.
Sứ vụ
tông đồ đã đưa Thánh Irenaeus đến một nơi thuộc nước Pháp ngày nay. Tại đó ngài
lâm vào trận chiến thần học với phe Gnostics, là những người nhấn mạnh vào kiến
thức tâm linh của riêng mỗi người hơn là đức tin theo giáo huấn chính thống và
thẩm quyền của giáo hội. Giám Mục Rhoadese nói việc làm của ngài thích hợp, vì
ta đang thấy sự tái sinh của những tư tưởng phe Gnostics và điều này có nghĩa gì
đối với con người.
Vị thánh
ấy, ngài nói thêm, “nhất thiết bảo vệ quan niệm về sự hợp nhất của Thiên Chúa
Ba Ngôi, sự hợp nhất của ơn cứu độ và sự hợp nhất của giáo hội,”
Vào một
thời đại mà phần lớn giáo hội Chúa Kitô còn sơ khai, chưa được hệ thống hóa, Thánh
Irenaeus đã viết quyển sách tựa đề “Against Heresies” (Chống Lại các Bè Rối) và
được kể là người có công trong việc tuyên bố các Phúc Âm của Thánh Matthêu,
Marco, Luca và Gioan phải được đọc bởi tất cả các Kitô hữu.
Có 36
vị đã được tuyên phong tiến sĩ hội thánh. Là những tiến sĩ – “thày dạy” tư tưởng
– các vị ấy được nhìn nhận đã có những đóng góp quan trọng cho thần học hay học
thuyết qua sưu tầm, nghiên cứu, và viết sách.
Bốn vị
tiến sĩ đầu tiên, được tuyên phong năm 1298, là Gregory Đại Thánh, Thánh
Augustinô, Thánh Ambrose, và Thánh Jerome. Ba vị cuối cùng đều được tuyên phong
trong thập niên này là Thánh John Avila, Thánh Hildegard of Bingen, cả hai được
tuyên phong năm 2012, và Thánh Gregory of Narek, năm 2015.
Các tiến
sĩ hội thánh khác, xếp theo thứ tự biên niên của ngày tuyên phong, là Thánh
Thomas Aquinas, Thánh John Chrysostom, Đại Thánh Basil, Thánh Gregory of
Nazianzus, Thánh Athanasius, Thánh Bonaventure, Thánh Anselm, Thánh Isodore of
Seville, Thánh Peter Chrysologus, Đại Thánh
Leo, Thánh Peter Damian, Thánh Bernard of Clairvaux, Thánh Hilary of Poitiers,
Thánh Alphonsus Liguori, Thánh Francis de Sales, Thánh Cyril of Alexandria, Thánh
Cyril of Jerusalem, Thánh John Damascene, Thánh Bede the Venerable, Thánh Ephrem, Thánh Peter Canisius, Thánh
Gioan Thánh Giá, Thánh Robert Bellarmine, Thánh Albertus Magnus, Thánh Anthony
of Lisbon and Padua, Thánh Lawrence of Brindisi, Thánh Têrêza Avila, Thánh
Catherin of Siena (hai Thánh Têrêxa và Catherine là hai phụ nữ đầu tiên được
tuyên phong tiến sĩ vào năm 1970) và Thánh Têrêxa Lisieux.
Một nửa
số tiến sĩ hội thánh đã sống vào những thời kỳ trước khi có cuộc phân ly giữa Giáo
Hội La Mã và Giáo Hội Chính Thống vào năm 1054, và nói chung các vị ấy vẫn được
tôn kính trong giáo hội Chính Thống, mặc dù người ta không dùng từ ngữ “tiến sĩ
hội thánh”.
Người
ta trở thành tiến sĩ hội thánh bằng cách nào?
“Thông
thường việc này bắt đầu với người khởi xướng cuộc vận động phong thánh, là người
đã thực hiện sưu tầm, phân tích sâu rộng mà giáo hội đòi hỏi,” thông điệp của Giám
Mục Rhoadese cho biết như vậy. Tuy nhiên vì Thánh Irenaeus được phong thánh (đã
lâu đời) trước cuộc phân ly, nên thể lệ này không áp dụng trong trường hợp này
– Giáo Hội Chính Thống cũng coi ngài là một vị thánh.
Giám Mục
Rhoadese nói, “Nếu muốn tuyên phong tiến sĩ hội thánh cho một vị thánh, người đề
xướng việc này phải sưu tầm, nghiên cứu sâu xa hơn nữa và kêu gọi rộng rãi qua
nhiều nước để xin một sự đồng thuận rộng lớn hơn, chứng tỏ đây là một công cuộc
đáng theo đuổi. Thánh bộ (đặc trách) nói rằng sự hậu thuẫn của toàn thể các hội
đồng giám mục rất có lợi trong việc cứu xét các đơn thỉnh cầu này.”
Đức Ông
Jeffrey N. Steenson, người đứng đầu Giáo Phận Thể Nhân của những người trước
kia theo Anh Giáo (Personal Ordinariate of the Chair of St Peter) - được thành
lập bởi Đức Giáo Hoàng Bênêđitô XVI cho những người Anh Giáo đã trở lại Công Giáo
– hết lời ca ngợi về những nhân đức của Thánh Irenaeus.
“Ngài
có một cách nói tuyệt vời về truyền thống tông đồ,” Đức Ông Steenson nói vậy và
viện dẫn một câu ngạn ngữ của Thánh Irenaeus: “Ở đâu có Thánh Linh, ở đó có Giáo
Hội. Và ở đâu có Giáo Hội ở đó có Thánh Linh và đầy đủ mọi ân sủng.”
Ngài nói,
“Thánh Irenaeus lại là một vị thánh và thánh quan thày trong việc xây dựng lại
giáo hội của Chúa,” và gọi ngài là “nhà
thần học có hệ thống đầu tiên của giáo hội. “Thực sự, bản văn đầu tiên mà ta có
nói về vai trò của Đức Trinh Nữ Maria trong giáo hội,” và khái niệm về đức
Maria là mẹ giáo hội bắt nguồn từ ngài.
Đơn
xin (tuyên phong tiến sĩ hội thánh) này được gửi đến các giám mục Hoa Kỳ từ Đức
Hồng Y Philippe Barbarin ở Lyon, nước Pháp, nơi mà ngài đang có sứ mạng mục vụ
- trong khi giáo phận này đang chuẩn bị một năm ăn mừng vị thánh này vào năm
2020. Đức hồng y nhận thấy những lời giảng dạy của Thánh Irenaeus như là đang nói
với thời đại của chúng ta, khi mà những tư tưởng của Phái Gnostics dường như đang
tái sinh,” Giám Mục Rhoadese nói thế.
Hồng Y
Barbarin đang chống án một án tù treo sáu tháng đã được tuyên phán hồi đầu năm
nay vì ngài không thông báo cho nhà chức trách về một linh mục lạm dụng ở trong
giáo phận.
Vũ Vượng
dịch