Bài của Greg Magnoni. Nguyên bản tiếng Anh đăng trong báo điện tử NW Catholic ngày 31 tháng 1, 2020. Hiệp Nhất đăng trọn bài này để thể hiện phần nào tinh thần “ăn quả nhớ kẻ trồng cây.”

 

Đức Tổng Giám Mục hồi hưu Alexander J. Brunett, người lãnh đạo Tổng Giáo Phận Seattle qua một thời kỳ phát triển mạnh mẽ với những thử thách gay go từ 1997 đến 2010, đã kết thúc cuộc hành hương trần thế của ngài ngày 31 tháng 1, hưởng thọ 86 tuổi.

 

      Những ai từng phục vụ với vị mục tử quê quán miền Detroit đều mô tả ngài là một mục tử đầy hy vọng với một nhãn quan lạc quan khiến ngài có thể đưa tổng giáo phận tiến lên, bất kể kinh tế suy đồi và những vụ tai tiếng lan tràn vì các giáo sĩ lạm dụng tình dục.

 

     Đức Tổng Giám Mục Brunett được tấn phong làm vị giám mục thứ tám và tổng giám mục thứ tư của Tổng Giáo Phận Seattle ngày 18 tháng 12, 1997, kế vị Đức Tổng Giám Mục Thomas J. Murphy đã từ trần ngày 26 tháng 6 cùng năm đó.

 

     Trong thời kỳ đảm nhiệm 13 năm của ngài, Tổng Giám Mục Brunett đã tạo ra một viễn kiến đầy tham vọng cho giáo hội miền tây Washington - gọi là “Một Tương Lai Đầy Hy Vọng,” – và theo đuổi mục tiêu ấy với một quyết tâm sôi động, là những đặc điểm của ơn gọi đa diện của ngài trong đời linh mục và giám mục dài hơn sáu thập kỷ.

 

     Đức Tổng Giám Mục đương nhiệm Paul D. Etienne nói, “Từ những ngày đầu của tôi tại Seattle, tôi đã biết sự quý trọng lớn lao mà người ta dành cho Đức Tổng Giám Mục Brunett. Mỗi lần đi thăm vị tổng giám mục này tôi đều thích thú và thấy ngài vui vẻ, giàu lòng biết ơn và luôn sẵn sàng cầu nguyện và ban phép lành. Đây là những dấu chỉ đích thực của bất cứ tông đồ nào của Chúa và chúng tôi luôn biết ơn sự có mặt và phục vụ của ngài ở Tổng Giáo Phận Seattle.”

 

     Khi Đức Tổng Giám Mục Brunett được bổ nhiệm lãnh đạo Tổng Giáo Phận Seattle, Cha George Thomas (hiện là Giám Mục Las Vegas) đang làm cha quản lý tổng giáo phận.

 

     “Hồi ức nổi bật nhất của tôi là chúng tôi đã được một vị mục tử nhiều kinh nghiệm dầy dạn,” Giám Mục Thomas đã nói vậy trong một cuộc phỏng vấn với Báo Catholic  Northwest Progress vào năm 2010, ngài lại tiếp, “một vị mục tử rất quen thuộc với nhịp điệu của đời sống giáo xứ, và tiêu chuẩn của ngài trong mọi việc mà cha quản lý phải làm là: ‘Việc này có trợ giúp và tăng cường đời sống giáo xứ hay không.’”

 

     Được thụ phong linh mục cho Tổng Giáo Phận Detroit ngày 13 tháng 7, 1958, Tổng Giám Mục Brunett được bổ nhiệm làm Giám Mục Giáo Phận Helena, Montana bởi Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II năm1994 vào tuổi 60 sau một sự nghiệp mục vụ lâu dài và rộng rãi. Ngài gửi thư xin từ nhiệm lên Đức Giáo Hoàng Bênêdictô XVI năm 2009 vào tuổi 75, theo đúng giáo luật. Ngài được kế vị bởi Đức Tổng Giám Mục J.Peter Sartain làm Tổng Giám Mục Seattle, vị này nhận chức ngày 1 tháng 12, 2010.

 

     Nhưng Đức Giáo Hoàng Bênêđictô lại gọi đức tổng giám mục đang hồi hưu ra làm giám quản tông tòa của Giáo Phận Oakland, California năm 2012. Sau khi trở lại Seattle năm 2013, ngài bị đột quỵ khiến cho việc đi lại bị hạn chế trầm trọng. Mặc dù bị bất toại, vị tổng giám mục hồi hưu vẫn chăm chú đến những sự kiện lớn khắp tổng giáo phận, cho tới khi ngài bị ngã vào ngày 26 tháng 4, 2019.

 

     “Tôi được gặp Đức Tổng Giám Mục Brunett lần đầu vào thập niên 1990 khi ngài mới được chỉ định làm Giám Mục Helena. Khi chúng tôi làm việc với nhau trong một đề án duyệt xét sách giáo khoa tôn giáo,” Đức Tổng Giám Mục Sartain nói thế, “khi đó tôi biết được ngài có lòng sùng kính lớn lao với Chúa và đức tin, ngài là người chú trọng về chi tiết, và ngài có óc hài hước rất hay. Tôi luôn luôn biết ơn vì đặc quyền được thừa kế ngài ở Seattle. Tôi thấy ngay rằng ngài đã tập hợp một ban nhân viên tài giỏi tuyệt vời và tôi rất hài lòng được làm việc với họ. Sau khi ngài bị đột quỵ trầm trọng năm 2013, sự âm thầm chịu đựng của ngài làm tôi khâm phục và cảm kích. Ngài là một gương mẫu cho tôi nhất là về điểm này, và qua mọi việc ngài luôn nghĩ tới những nhu cầu của tổng giáo phận và cầu nguyện cho tất cả chúng ta. Hy vọng của ngài luôn luôn là được trở lại đời mục vụ tích cực, và ngài chiến đấu can trường cho đến giờ chót.”

 

     “Tổng Giám Mục Brunett ôm ấp đức tin của ngài với lòng nhiệt thành sâu rộng và lây lan. Bà Mary Santi, giám đốc sở văn khố của Tổng Giáo Phận Seattle nói thế, “Ngay cả sau khi  bị đột quỵ khiến cho một phần thân thể bị liệt, “ngài vẫn tràn đầy hy vọng, điều mà người ta thấy rõ trong mỗi lời cầu nguyện của ngài.”

 

     Không nao núng trước những thử thách mà giáo hội địa phương phải đối phó – bao gồm những chi phí ngày càng tăng về chăm sóc sức khoẻ, hưu bổng và các chi phí nhân viên khác - Tổng Giám Mục Brunett đề ra nhiều sáng kiến và những đề án xây cất  để nuôi dưỡng đức tin của người Công Giáo miền tây Washington.

 

     Đồng thời ngài thi hành những chính sách và thủ tục bảo vệ trẻ em và đến với những nạn nhân bị giáo sĩ lạm dụng trong quá khứ. Dựa trên 20 năm lãnh đạo của các vị tiền nhiệm, Tổng Giám Mục Brunett mở rộng những nỗ lực ngăn ngừa lạm dụng tình dục của giáo hội địa phương, đồng thời đích thân gặp gỡ nhiều nạn nhân để xin lỗi và cung cấp  hỗ trợ mục vụ.

 

     Vị tổng giám mục “không muốn gì hơn là gột rửa vết nhơ mà tệ nạn lạm dụng tình dục trẻ em, thiếu sót trong việc bảo vệ trẻ em và bao che lỗi lầm đã gây ra” Lucy Berliner đã nói thế, bà là giám đốc trung tâm Harborview chuyên trách vấn đề hành hung tình dục và thương tổn của nạn nhân (Sexual Assault and Traumatic Stress), và là thành viện của hội đồng duyệt xét của tổng giáo phận. Bà nói thêm, “cho nên ngài nhận thấy chỉ còn có một cách để đạt mục tiêu này là nhìn thẳng vào quá khứ, phát động một chính sách bảo vệ trẻ em trường kỳ.”

 

     Bất kể tình hình kinh tế suy thoái, đóng góp tài chánh cho tổng giáo phận của giáo dân Công Giáo địa phương đã tăng gần gấp đôi nhờ sự lãnh đạo của ngài. Khi dân số nói chung của miền tây Washington tăng 13 phần trăm, lên gần 5 triệu người, Tổng Giám Mục Brunett đáp ứng bằng cách cho phép mở thêm năm giáo xứ mới: Holy Redeemer ở Vancouver, Holy Cross ở Lake Stevens, Holy Innocents ở Duvall, Blessed Teresa of Calcutta ở Woodinville và Christ Our Hope ở Seattle.

 

     Ngài hỗ trợ giáo dục Công Giáo bằng cách cho mở hai trường trung học Công Giáo là Seton Catholic ở Vancouver và Pope John Paul II ở Lacey. Năm 2002 ngài cho thành lập cơ quan Fulcrum để trợ giúp các trường Công Giáo và học sinh nghèo khó. Để đẩy mạnh chương trình rao giảng Phúc Âm nơi trường học, Tổng Giám Mục Brunett chấp thuận tân trang và xây dựng các trung tâm Newman Center ở trường đại học Washington University, Seattle, và Western Washington University, Bellingham.

     Trong số những công trình khởi sáng đáng chú ý nhất trong nhiệm kỳ giám mục của ngài là việc mua, tân trang và mở rộng trung tâm tĩnh tâm Palisades trước kia ở Federal Way. Nó được mang tên của ngài từ năm 2011. Ngài cũng mua toà nhà hiện nay là trung tâm mục vụ của tổng giáo phận kế cận Nhà Thờ Chính Tòa St. James năm 2005.

 

     Tổng Giám Mục Brunett cũng là người hỗ trợ quan trọng cho cơ quan Công Giáo Phục Vụ Cộng Đồng (Catholic Community Service hay CCS) của miền tây Washington, bà Rosary Zilmer, phó chủ tịch CCS nó thế. Tuổi trẻ được hun đúc trong thời kỳ đại khủng khoảng kinh tế (Great Depression era) của đức tổng giám mục đã tiêm nhiễm vào lòng ngài tình yêu mạnh mẽ đối với người nghèo, bà nói tiếp.

 

     Trong nhiệm kỳ của Đức Tổng Giám Mục Brunett, CCS đã phục vụ hơn 10 triệu bữa ăn, cung cấp gần 2.2 triệu đêm cho người cần tạm trú khẩn cấp, mở 1101 đơn vị gia cư giá phải chăng, và cống hiến 21 triệu giờ dịch vụ cho người giá yếu và người mất năng lực.

 

     “Mãi mãi chúng tôi sẽ nhớ ơn Đức Tổng Giám Mục Brunett vì quyết tâm sâu xa đáp lời kêu gọi của Chúa Kitô qua chương trình từ thiện đến tận nơi của giáo hội chúng ta,” Michael Reichert, chủ tịch CCS nói thế. “Di sản chăm sóc và phục vụ người nghèo của ngài sẽ được nhớ kỹ.”

 

     Là con thứ hai trong 14 người con của ông bà Raymond và Cecilia Brunett, vị tổng giám mục tương lai đã lớn lên ở khu vực đông hạ của thành phố Detroit. Ngài vào Chủng Viện Sacred Heart năm 1946 và năm 1955 được tuyển chọn  để tiếp tục theo học tại Giáo Hoàng Chủng Viện Gregory ở Rome. Ngài thụ phong linh mục ở Rome năm 1958, và trở về Detroit sau khi hoàn tất việc học năm sau đó.

 

     Tại Tổng Giáo Phận Detroit ngài làm cha sở ở hai giáo xứ, và giảng dạy môn tôn giáo cấp trung học trước khi được thuyên chuyển làm phụ tá tuyên úy tại Đại Học Michigan năm 1962. Nhờ sự thúc đẩy của vị tổng giám mục của ngài, ngài theo học ban tiến sĩ thần học tại Đại Học Marquette cho đến khi được bổ nhiệm làm tuyên úy ở đại học Eastern Michigan University. Năm 1971, ngài gia nhập Đại Học St. John Provincial Seminary ở Plymouth, Michigan, tại đó ngài dạy môn thần học nhiệm tích và phục vụ trên cương vị giám đốc học vụ.

 

     Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII triệu tập Công Đồng Vatican II trong khi Cha Brunett còn là chủng sinh năm cuối ở Rome. Sự nhấn mạnh của Công Đồng này về sự giao tiếp và hoà hợp liên tôn đã đưa tới việc bổ nhiệm ngài làm viên chức hòa hợp tôn giáo cho Tổng Giáo Phận Detroit năm 1973. Cũng năm ấy ngài được bổ nhiệm chính xứ St. Aiden Parish ở Livonia, Michigan, tại đây ngài phục vụ suốt 18 năm. Những nhiệm vụ trên tổng giáo phận đưa ngài ra khỏi phạm vi đời sống giáo xứ, và ngài nắm vai trò chủ chốt trong việc phát động cuộc đối thoại Công Giáo – Do Thái Giáo trên toàn quốc, nhận được nhiều giải thưởng và tuyên dương vì những nỗ lực tiền phong trong lãnh vực hoà hợp liên tôn.

 

     Cha Brunett phục vụ với tư cách chủ tịch Hiệp Hội các Viên Chức Giáo Phận Toàn Quốc về Hoà Hợp Tôn Giáo từ 1974 đến 1981. Một trong những thành tựu điển hình ngài đã đạt được khi làm đồng chủ tịch Ủy Ban Anh Giáo-Công Giáo Quốc Tế năm 2004 với sự ra đời của Bản Tuyên Bố Seattle (the Seattle Statement), một bản tuyên bố chung về sự hiểu biết của hai giáo hội Kitô về vị trí của Đức Maria trong học thuyết và đời sống giáo hội.

 

     Năm 2010, trong một cuộc phỏng vấn của Báo Catholic Northwest Progress, Cha Michael McDermott, Chính Xứ Charles Borromeo Parish ở Tacoma, đã nêu lên đặc điểm của Tổng Giám Mục Brunett như một nhà lãnh đạo mục vụ biết làm cho viễn kiến của mình về tổng giáo phận này trở nên sinh động bằng cách lôi cuốn nhiều người khác.

 

     “Ngài đã biết lôi cuốn người khác bằng nhiều cách khác nhau, với kết quả tốt đẹp,” Cha McDermott nói vậy, cha là một trong những cố vấn của Tổng Giám Mục Brunett trong hội đồng quản trị của tổng giáo phận. “Ngài đem một tinh thần mục vụ đích thực vào những gì ngài làm. Tôi nghĩ rằng [Trung Tâm Tĩnh Tâm và Đào Tạo Đức Tin mang tên Tổng Giám Mục Brunett] là một thí dụ về điều này. Nó mang dấu ấn của ngài, tôi tin như thế.”

 

     “Đường lối của ngài luôn là một đường lối tích cực,” Cha McDermott nói tiếp trong cuộc phỏng vấn của Báo Progress. Ngay cả với nạn lạm dụng tình dục, ngài đã cố gắng tỏ ra là một mục tử với những nạn nhân.”

 

     Khi Tổng Giám Mục Brunett mới đến Tổng Giáo Phận Seattle, ngài đi khắp các cộng đồng Công Giáo miền tây Washington. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2010, Giám Mục Thomas nói những cuộc viếng thăm các giáo xứ khắp tổng giáo phận của ngài đã dẫn tới việc thành lập hội đồng mục vụ tổng giáo phận năm 2001 và một loạt những khóa họp của tổng giáo phận có mục đích lắng nghe ý kiến đã đạt được kết quả là bản tuyên bố viễn kiến năm năm, mang tên “Một Tương Lai Đầy Hy Vọng,” (A Future full of Hope)

 

     “Sự quyết tâm xây dựng những cơ cấu tham vấn và hợp tác mục vụ của ngài tạo màu sắc đặc biệt cho kế hoạch đó,” Giám Mục Thomas kết luận.

         

     Vũ Vượng dịch