The Four Senses of the Scripture
Đoạn
này trích từ nguồn thông tin của Đức Giám Mục Daniel Mueggenborg, đăng trên
nguyệt san Northwest Catholic tháng 10, 2020. Bài học căn bản này rất hữu ích
cho những ai muốn học hỏi thêm về Kinh Thánh.
Có một truyền thống lâu đời phân biệt
bốn ý nghĩa của Kinh Thánh: nghĩa đen, nghĩa dụ tiềm ẩn, nghĩa luân lý và nghĩa
loại suy. Nghe có vẻ xa lạ, nhưng đó là chính là những lăng kính qua đó ta có
thể đọc những đoạn Kinh Thánh để mở ra những ý nghĩa khác nhau và hiểu rõ hơn:
Kinh Thánh có thể nói chuyện với ta một cách thực tế trong đời sống như thế nào?
Nghĩa
đen
Nghĩa đen là điều mà người viết có ý
truyền đạt qua những từ vựng, hình ảnh, các kiểu nói và văn thể, những thực tại
văn hóa, những hoàn cảnh lịch sử v.v…Nó không có nghĩa là chỉ đọc bản văn một cách
hời hợt. Trái lại nó có nghĩa là dùng tất cả những trợ cụ tốt nhất, như những bài
bình luận Kinh Thánh, để hiểu được những chân lý thánh mà tác giả tìm cách truyền
thông – và tránh đưa những tiên kiến của ta vào bản văn. Như sách Giáo Lý Công
Giáo lưu ý, “tất cả những ý nghĩa khác của Kinh Thánh đều dựa trên nghĩa đen.”
(Giáo Lý Công Giáo 116)
Nghĩa
tiềm ẩn
Các Kitô hữu luôn luôn nhận ra các biến
cố trong Cựu Ước tương tác với cuộc đời của Chúa Kitô như thế nào, “Thí dụ: cuộc
vượt qua Biển Đỏ là một dấu chỉ hay kiểu mẫu chiến thắng của Chúa Kitô và cũng
chỉ Phép Rửa của các Kitô hữu” (Sách Giáo Lý Công Giáo 117). Ý nghĩa tiểm ẩn mời
gọi ta xem Chúa Kitô, Lời Nói đời đời của Thiên Chúa, hiện diện và được phác họa
trước trong Cựu Ước như thế nào. Nó dẫn ta tới chỗ yêu mến Chúa Giêsu sâu xa hơn
khi ta khám phá ra ngài trong suốt lịch sử ơn cứu độ, từ lúc sáng tạo nên trời
đất trong Sách Sáng Thế cho tới ơn cứu độ trên đồi Calgary, và cho tới thời đại
của chúng ta nữa.
Nghĩa
luân lý
Kinh Thánh không phải chỉ cung cấp thông
tin để ta được biết vậy thôi, nhưng điều quan trọng hơn nhiều là để đào tạo chúng
ta. “Những sự kiện được kể lại trong Kinh Thánh cần phải dẫn dắt ta hành động
cho chính đáng” (Sách Giáo Lý CG). Qua ý nghĩa luân lý, ta phải cầu nguyện và tự
hỏi, “Tôi phải làm gì dưới ánh sáng của đoạn này?” Đây là điều đặc biệt quan trọng
để hỏi và trả lời, qua nhân vật Giêsu, sự mạc khải sung mãn của Chúa Cha. Ý nghĩa
luân lý dẫn dắt ta tới lòng tin cậy mạnh mẽ hơn, không phải chỉ bằng cách nghe,
mà còn hành động theo lời Chúa.
Nghĩa
loại suy
“Ta có thể nhìn xem những thực tại và
sự kiện dựa theo ý nghĩa đời đời của chúng để được dẫn tới quê thật của ta, thí
dụ: “Giáo Hội ở đời này là một dấu chỉ của Thành Jerusalem trên trời” (Sách Giáo
Lý CG 117). Đời này quyết định vận mệnh đời đời của ta. Khi nhận ra điều này,
ta sẽ thấy mỗi quyết định và hành động của ta đều làm tăng thêm hay giảm bớt sự
chấp nhận của ta trước món quà sự sống đời đời mà Chúa Kitô hiến tặng. Ý nghĩa
loại suy đưa ta tới lòng hy vọng mạnh mẽ hơn, khi ta thấy sự nối kết giữa những
gì tạm bợ của đời này với những gì vĩnh cửu của thế giới mai sau.
Vũ Vượng dịch