Born in hardship, sung in hope: the quiet, powerful origins of ‘Silent Night’

 

By Katarzyna Szalajko, OSV News

Dec 18, 2025Culture

Nguyên bản tiếng Anh đăng trong báo điện tử của Tổng Giáo Phận Seattle

 

BERNDORF, Austria — Khi Lễ Giáng Sinh đến gần và bài ca “Đêm Thinh Lặng” bắt đầu vang lừng trong các giáo đường và nhà ở khắp thế giới, điều đáng nhớ là khởi đầu thực sự của nó không phải thế đâu.

 

Bài ca Giáng Sinh nổi tiếng nhất thế giới này không ra đời trong một khung cảnh hòa bình, đẹp như tranh. Không có một ngôi làng xinh đẹp như một tấm bưu thiếp, không có tuyết rơi nhẹ nhàng, không có một bầu trời rực sáng. Trái lại, nó đã phát sinh trong một tỉnh nhỏ của nước Áo, mà nét nổi bật là chiến tranh, nghèo đói và không có gì chắc chắn cả.

 

Oberndorf, một cộng đồng ở phía bắc của Salzburg đã phải chịu gần hai thập kỷ vật đổi sao dời\ bởi những cuộc chiến tranh của Napoleon, vụ phun núi lửa Tambora, một núi lửa lớn ở Indonesia - năm 1815 đã gây ra một vụ xáo trộn khí hậu khổng lồ và nạn đói ở Châu Âu.

 

Sau khi thăm viếng viện bảo tàng, hầu hết du khách đều chới với bởi những điều kiện sinh sống của người ta vào thời ấy,” Martina Knall, của viện bảo tàng Đêm Thinh Lặng đã nói với báo OSV News như thế.

 

“Họ vào tưởng là để thấy một thế giới huyền thoại, nhưng rồi nhận ra sự thật  khác hẳn.”

Knall giải thích con sông Salzach, tách đôi tỉnh nhỏ này thành hai phần: một phần do người Bavarian sinh sống, phần kia của người Áo. Và vào đêm Vọng Giáng Sinh năm 1818, ở nơi nguyên là Nhà Thờ Thánh Nicholas, cũng là nơi tọa lạc của Nhà Nguyện Đêm Thinh Lặng ngày nay. Linh mục phụ tá là Cha Joseph Mohr và thầy giáo kiêm nhạc sĩ đàn organ Frank Saver Gruber đã đưa ra một bản nhạc nhẹ nhàng mà cả hai đều không thể ngờ nó sẽ trở thành một thứ quốc ca – một bài ca đơn giản mà một ngày kia sẽ được hát lên bằng hơn 300 thứ ngôn ngữ khắc nhau.

 

Knall nói với OSV News rằng cả Cha Mohr và Gruber đều xuất thân trong cảnh nghèo khó và cuộc đời của họ có lẽ đã khác hẳn nếu không có ai nhận ra tài năng âm nhạc của họ từ thuở thiếu thời.

 

Joseph Mohr là một trong số bốn người con của một người mẹ không hôn thú. Một giáo chức ở Salzburg đã nhận ra tài năng của cậu bé và đã tạo điều kiện để cậu có được giáo dục bậc cao và vào một chủng viện. Nếu không có sự trợ giúp đó, Knall giải thích thêm, cuộc đời cậu chắc là nghèo lắm.

 

Đường đời của Gruber cũng chẳng khác gì. Cậu là đứa con thứ năm của hai ông bà làm thợ dệt vải, và tưởng như sẽ học nghề của bố, Knall nói với OSV News như vậy, nhưng một thầy giáo trường làng đã thấy được khả năng âm nhạc của cậu bé, đã sắp xếp những bài học thích hợp cho cậu và sau cùng đã thuyết phục cha của Gruber để cậu đi học làm thầy giáo.

 

Cả hai đã có cơ may sống một cuộc sống xã hội tốt hơn trong tuổi thơ ấu, một cơ may hiếm có cho các trẻ em thời ấy. Những kinh nghiệm sống đã làm cho các em đặc biệt nhạy cảm đối với sự đau khổ của những người chung quanh, bà Knall lý giải như thế.

 

Mohr viết một bài thơ về sự thinh lặng thánh thiện – một đêm mà Chúa lặng lẽ bước vào một thế giới rối ren. Gruber đã đáp lại bằng một giai điệu tương xứng với tính đơn sơ và chiều sâu của lời thơ.

 

Knall nói với OSV răng bài ca thật đơn sơ nhưng tạo ra một cảm giác ấm áp và an lành. Lời thơ nói về sự giải thoát khỏi lo âu, về hy vọng và tình yêu – là những đề tài đánh động lòng người.

Kết hợp lại, lời và nhạc bổ túc cho nhau một cách hoàn hảo và ăn sâu vào trí nhớ.

 

Cha Thomas Kunnappallil, trở thành chính xứ mới của Oberndorf vào tháng 9 vừa qua, nói với OSV News rằng ngài thấy chính mối liên hệ giữa cảnh bấp bênh và hy vọng mỗi lần bài ca được hát lên.

 

Đối với tôi là một linh mục, bài ca ‘Đêm Thinh Lặng, Đêm Thánh’ vượt xa tầm mức của một bài hát Giáng Sinh tưng bừng, nó dẫn ta trở về với mầu nhiệm sâu xa về Chúa không xuất hiện trong tưng bừng rộn rã của đời nay, nhưng trong thinh lặng của một hài nhi ban phát bình an và hy vọng,

 

Ngài nhớ lại một khoảnh khắc trong một thánh lễ Vọng Giáng Sinh đã qua, một hoài niệm còn nhớ mãi nhiều năm sau. Khi cộng đoàn bắt đầu hát bài “Đêm Thinh Lặng’ vào cuối lễ, tôi cảm thấy tác động mạnh mẽ của bài ca này. Những người đã tới nhà thờ với tâm trạng nhiều băn khoăn, lo âu và ước vọng khác nhau, đã cùng nhau tìm thấy một khoảnh khắc bình an trong lòng. Một tinh thần cộng đồng trổi dạy mà lời nói không thể diễn tả. Cha nói với OSV News như vậy.

 

Với ngài, bài ca đã tỏ lộ rằng Chúa ở gần ta nhất là ở trong những khoảnh khắc thinh lặng và bấp bênh – tuy không nhận thấy rõ ràng nhưng đầy an ủi, thinh lặng nhưng đầy sức mạnh.

 

Theo Cha Kunnappallil bài ca này cho thấy một cái gì liên quan đến cách Chúa hành động trong những thời kỳ nhiễu nhương. Trong một thời kỳ rủi ro toàn cầu này, thông điệp của ‘Đêm Thinh Lặng’ dường như thích hợp đặc biệt cho cả thời nay nữa. Nó nói lên rằng ở giữa một thế giới đầy bấp bênh, Chúa đã đến như Hòa Bình, không phải Quyền Uy. Đêm tối là có thật,  nhưng nó không phải là tiếng nói cuối cùng. Điều làm thay đổi thế giới bắt đầu trong thinh lặng.

 

Cha Kunnappallil, gốc ở Ấn Độ nói vớ  OSV News rằng bài ca này nói về một sự thật phổ quát.

Đêm Thinh Lặng làm người ta rung động vì nó phát biểu khát vọng chung của mọi người là hòa bình, hy vọng và tình yêu một cách đơn sơ nhưng sâu sắc. Âm nhạc nhẹ nhàng, lời ca đơn sơ nhưng đầy ý nghĩa. Thông điệp của bài ca nói về Chúa đến trong thế gian và đó là thông điệp mà mọi người trong mỗi nền văn hóa, mọi thời đại đều hiểu được.

 

Qua thân phận một đứa trẻ làng Bethlehem, ngài nói tiếp, Thiên Chúa vĩ đại biến mình thành rất nhỏ bé và trở thành một người trong chúng ta.

 

Ngài mặc lấy hình hài nhân thế và tỏ tình tương thân tương ái với chúng ta. Làm như thế, không những Chúa tỏ lộ tình yêu vĩ đại của ngài cho chúng ta, mà còn cho ta thấy phẩm giá của những con người chúng ta. Trong màu nhiệm nhập thể ngài biến đổi chúng ta từ con cái loài người thành con cái của Chúa. Ngài đã kết hợp chính mình với mỗi người chúng ta và chia sẻ đời sống của Chúa cho chúng ta. Đó là điều tuyệt diệu về Lễ Giáng Sinh.

 

Mỗi năm hàng ngàn người vẫn đến Oberndorf để đứng trước  nguyện đường Đêm Thinh Lặng nhỏ bé, xây trên địa điểm của ngôi nhà thờ nguyên thủy thời xưa.

 

Lễ Giáng Sinh năm nay, Cha Kunnappallil sẽ cử hành Thánh Lễ 24 tháng 12 lần đầu  tiên tại đó. Như ngài đã nói với OSV News, nghi lễ này sẽ nối kết những con người ở miền này với tất cả thế giới trong một thời khắc của hòa bình và hy vọng.

 

Vũ Vượng dịch

Katarzyna Szalajko writes for OSV News from Warsaw, Poland.

  (bài ca này tên là ĐÊM THÁNH VÔ CÙNG, lời Việt của HÙNG LÂN)