HÀNH TRANG CHO NGU?I CÔNG GIÁO KHI LÀM CHA
Th?t là h?ng ân và cung là trách nhi?m l?n khi m?t tín h?u Công Giáo tr? thành ngu?i Cha. Trong d?i s?ng gia d́nh, Thiên Chúa giao phó Cha M? nhi?m v? nuôi du?ng và giáo d?c con cái, d?ng th?i d?y cho chúng nên ngu?i Công Giáo, bi?t s?ng d?o t? t? và yêu thuong tha nhân. Đ? là m?t ngu?i Cha guong m?u, có nhi?u di?u mà m?t tín h?u ph?i th?c hi?n. Nh?ng g?i ư sau dây, s? giúp nh?ng ngu?i s? (và dă) là Cha ki?m di?m l?i, và th?c thi di?u ḿnh c̣n thi?u sót.1. Cho Con Đ?c Tin
Hăy nói cho con ḿnh bi?t v? Thiên Chúa là Đ?ng T?o Hóa và r?t d?i thuong yêu con ngu?i. Thêm vào dó hăy d?y cho con bi?t nh?n ra nh?ng k? công c?a Chúa hi?n di?n noi vu tr? bao la t?i nh?ng t? bào nh? li ti. B?ng vi?c tham d? thánh l?, d?c Kinh Thánh, c?u nguy?n, làm vi?c bác ái hay ph? giúp vi?c giáo x?, chúng ta nêu guong s?ng Đ?c Tin cho con cái ḿnh noi theo. Th?t th?, khi chúng th?y cha m? có m?t ni?m tin kiên v?ng, chúng s? b?t chu?c theo.
2. Ch? d?ng d?c thúc c? gia d́nh di l?, d?c kinh.
N?u ngu?i M? là trái tim c?a gia d́nh, th́ ngu?i Cha thu?ng du?c ví là cái d?u c?a gia d́nh, v?i nh?ng ?ng x? thiên v? nguyên t?c, lu?t l?, lư lu?n. Gi?a Cha và M? ph?i làm sao cùng có s? nhi?t t́nh và d?ng ḷng trong vi?c th? phu?ng Chúa. Đ?ng d? m?t ḿnh ngu?i M? làm nhi?m v? d?c thúc c? nhà di l? hay d?c kinh t?i. Chúng ta, nh?ng ngu?i Cha, ph?i s?ng sao cho con cái nh?n ra r?ng Cha c?a chúng luôn dành uu tiên cho nh?ng vi?c th? phu?ng Chúa và s?ng yêu thuong tha nhân. Khi chúng th?y c? hai cha m? cùng nhi?t t́nh s?ng d?o, chúng s? th?m nhi?m và th?c hành l?i s?ng dó.
3. D?y Con C?u Nguy?n
Cung nhu xua kia Chúa Giêsu d?y các tông d? cách c?u nguy?n, chúng ta cung nên d?y các con ngay t? lúc c̣n nh? bi?t d?c kinh c?u nguy?n. Thêm vào vi?c d?c các kinh co b?n, chúng nên du?c d?y cách c?u nguy?n don so theo tŕnh t?: tru?c h?t là chúc t?ng ng?i khen Chúa, r?i t? on Chúa, k? d?n là xin on cho nh?ng ngu?i dang g?p khó khan, và cu?i cùng là xin on cho gia d́nh và b?n thân. Chúng ta s? t?p cho các con c?u nguy?n vào nhi?u th?i di?m trong ngày, dôi khi ch? v?i m?t l?i don so. Đi?u h? tr?ng mà chúng ta nên d?y các con là c?u nguy?n chính là cách có du?c t́nh thân v?i Chúa.
4. D?y Con Bi?t Xin L?i và Bi?t Tha Th?
Ngay t? lúc con c̣n bé, hăy d?y cho chúng bi?t v? yêu thuong, chia s?, r?ng lu?ng và tha th?. B?ng nh?ng câu chuy?n trong Phúc Âm hay trong cu?c s?ng h?ng ngày, hăy nói cho con bi?t v? l?m l?i c?a con ngu?i và ḷng nhân t? c?a Thiên Chúa. Khi con d?n tu?i khôn, chúng ta hăy nói cho chúng bi?t v? bí tích ḥa gi?i. Qua cu?c s?ng h?ng ngày, chúng ta hăy làm guong cho con cái v? s? tha th? khi chính b?n thân b? xúc ph?m, hay v? ḷng thành th?t bi?t nh?n l?i khi ḿnh ph?m sai l?m.
5. Bi?t Cho Đi
Đi?u ǵ khi dă nh?n th́ hăy bi?t san s? cho ngu?i khác. Ḷng qu?ng d?i là d?u ch? c?a vi?c s?ng Đ?c Tin, mà qua dó d?n ngu?i chua tin d?n cùng Thiên Chúa. Hăy t?p cho con thói quen bi?t làm vi?c bác ái, b?ng cách thu góp ti?n hay th?c ph?m giúp d? ngu?i túng thi?u s?ng chung quanh, hay don gi?n hon cho con ti?n d? con b? gi? nhà th? khi di d? l?. Khi có co quan, tru?ng h?c c?n ta giúp d?, hăy gi?i thích cho con bi?t t?i sao ta l?i mu?n giúp d? và t?i sao ta l?i ch?n công vi?c thi?n nguy?n h?p v?i kh? nang c?a ta.
6. Dành Th?i Gian Cho Con.
Nhi?m v? và vai tṛ c?a Cha trong vi?c nuôi du?ng con dă du?c ch?ng minh là c?n thi?t và khó có th? thay th?. Và Công Cha góp ph?n không nh? trong qúa tŕnh d?nh h́nh cá tính c?a con ḿnh. V́ th? hăy c? g?ng dành th?i gian d? choi hay d? nói chuy?n v?i con m?i ngày, qua dó con cái c?m du?c t́nh yêu thuong, và ti?p nh?n nh?ng hu?ng d?n d?c bi?t t? ngu?i Cha. Khi ngu?i Cha t?o du?c s? tin c?y thân thi?t noi con ḿnh, chúng s? t́m d?n v?i ngu?i Cha khi chúng g?p khó khan. Choi dùa v?i con có l? là nh?ng giây phút h?nh phút nh?t c?a ngu?i Cha. Qu? v?y, h?nh phúc hi?n di?n trong t?m tay chúng ta. Nay mai khi con l?n lên, di?u chúng ghi nh? măi là nh?ng k? ni?m choi dùa v?i M? Cha.
7. Nói Chuy?n Và L?ng Nghe Con
Chúng ta hăy t́m d?p d? d?i tho?i v?i con v? nh?ng khó khan, th?c m?c, thành công hay th?t b?i c?a chúng. Đ?i tho?i là hành d?ng hai chi?u. N?u ch? nói mà không nghe th́ là d?c tho?i. Ph?i l?ng nghe con và c? g?ng hi?u con, nh?t là khi con ? d? tu?i h?c trung h?c. Nh?ng khác bi?t v? tu?i tác, hoàn c?nh t?o ra nh?ng kho?ng cách trong l?i suy nghi, phán doán c?a cha và con. Là cha m?, chúng ta ph?i gi? thái d? c?i m?, thân thi?n, thông c?m d? các con có th? d? dàng chia s? nh?ng th?c m?c hay u?n khúc trong ḷng. Nên tránh thái d? nghiêm kh?c, c?c c?n, không ngó ngàng ǵ t?i con, v́ nhu th? ch?ng có d?a con dám hay mu?n l?i g?n. Con cái c?n có m?t ngu?i cha luôn yêu thuong, bi?t l?ng nghe, và c? v?n cho con bi?t di?u dúng sai.
8. Áp d?ng k? lu?t v?i con
Cha m? cùng chia x? nhi?m v? nuôi du?ng con, v́ th? cha cung ph?i k? lu?t con khi c?n d? giáo d?c con di theo l?i ngay lành. Đ?ng d? ngu?i M? làm nhi?m v? s?a d?y m?t ḿnh, v́ n?u th?, m?c dích c?a vi?c s?a d?y s? b? m? nh?t di, và thi?u s? thuy?t ph?c. Lư tu?ng hon c?, c? gia d́nh cùng theo m?t nguyên t?c m?t b?n quy d?nh, d? khi con làm sai, th́ Cha hay M? s? là ngu?i ch?nh s?a ngay. Cha m? ph?i d?y cho con bi?t rơ ràng nh?ng di?u ph?i làm, và ch? cho chúng m?i tuong quan nhân qu?, “n?u … th́…” trong vi?c chúng làm. Thêm vào dó, gi?a lúc choi dùa hay k? lu?t con, cha m? ph?i cho chúng th?y s? xuyên su?t c?a nh?ng nguyên t?c d?o d?c trong cu?c s?ng. Khi nói v? tính luong thi?n, hăy d?y chúng d?ng nói d?i trong nh?ng chuy?n l?n lao và cung d?ng làm di?u gian d?i khi chúng choi dùa v?i nhau.
9. Nh?n ra nh?ng nang l?c con có và giúp chúng phát tri?n
Hăy nh? t?i d? ngôn nén b?c trong phúc âm (Mt 25,14-30). Kh? nang mà chúng ta nh?n du?c là do Chúa ban. Chúng ta c? g?ng giúp con cái nh?n ra và phát tri?n nh?ng kh? nang chúng có du?c. Có nhi?u cha m? áp d?t con cái ph?i th?c hi?n nh?ng u?c v?ng không ph?i c?a chúng và ngoài kh? nang c?a chúng. Nhi?u cha m? c? nghi là con ḿnh thông minh tài gi?i hon ngu?i, nên b?t chúng ph?i tr? thành nh?ng ngôi sao, nh?ng minh tinh, nh?ng nhà thông thái l?i l?c. Cung có nhi?u cha m? c? ao u?c con ḿnh có n?p có t?, có trai có gái. Khi không du?c nhu ư, cha m? dâm ra th?t v?ng và lo là trong vi?c cham sóc d?a con dó. T?t c? nh?ng áp d?t sai l?ch dó s?m mu?n ǵ cung s? gây ra nh?ng d? v? trong cu?c s?ng con cái khi chúng l?n lên. Đi?u nên làm là cha m? hăy c? vu con cái khi th?y chúng ua thích hay có kh? nang làm di?u ǵ dó. D?n dà qua th?i gian qua s? c? xát, nh?ng thiên hu?ng hay thiên khi?u c?a chúng s? b?c l?, nhu ng?c trai sáng d?p sau khi du?c chùi bóng.
10. B?o v? con
Trong d? ngôn ngu?i gieo gi?ng, h?t gieo vào m?nh d?t màu m?, s? m?c và l?n lên, r?i sinh nhi?u bông h?t (Mc 4,1-20). Cha m? sinh con ra, d?u mong mu?n con ḿnh du?c nuôi du?ng trong m?t môi tru?ng t?t lành d? chúng l?n lên và tr? thành m?t Kitô h?u thánh thi?n và m?t công dân guong m?u. Th? nhung, mong mu?n này không ph?i là di?u d? th?c hi?n, v́ quanh ta v?n c̣n có s? d?. Là cha m?, chúng ta ph?i t?o l?p m?t môi tru?ng t?t d?p cho con, b?ng cách hu?ng d?n con ch?n b?n t?t mà choi, d?c sách báo hay coi phim ?nh lành m?nh, và n?u có th?, g?i con di h?c tru?ng giáo x?, hay các l?p giáo lư v.v. Chúng ta ph?i d?t khoát không d? con ti?p c?n nh?ng s?n ph?m c?a van hóa s? d?, hay c̣n g?i là van hóa t? th?n. Đ? làm du?c chuy?n dó, chúng ta ph?i t?nh táo d? nh?n ra dâu là s? d?, v́ s? d? r?t gi?i trong chuy?n trá h́nh, nh?p nh?ng gi?a sáng và t?i. Đi?u quan tr?ng hon c? là h?ng ngày chúng ta ph?i c?u nguy?n d? xin Chúa ǵn gi? con cái và b?n thân chúng ta kh?i m?i s? d?.